Op 22 januari 2023 ontving team Onderwijs van Beeld & Geluid Dennis Wiersma, minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, in één van de nieuwe workshopruimtes. Daar maakte hij kennis met het onderwijsaanbod van Beeld & Geluid en luisterde hij naar de bevlogen column van Patricia van Rijswijk over verankering van het mediaonderwijs in het curriculum.
Als onderdeel van zijn bezoek aan Beeld & Geluid schoof de minister aan in één van de gloednieuwe ruimtes waar duizenden leerlingen en studenten van workshops rondom media- en nieuwswijsheid volgen. Er werd afgetrapt met een TikTok-short, gemaakt door Hendrik Atze van Doezum, Geschiedenisdocent van het Jaar, en zijn Vrienden Van Het Onderwijs, waarin zij vooruitblikten naar de toekomst van het onderwijs. Helen Meijer, Manager Onderwijs, vertelde meer over de missie en het aanbod van Beeld & Geluid Onderwijs. Patricia van Rijswijk, expert media & educatie bij Beeld & Geluid, sloot af met een vlammende gesproken column. Haar pleidooi voor verankering van mediaonderwijs in het curriculum raakt de kern van waar Beeld & Geluid Onderwijs zich hard voor maakt.
Op de foto achter mij ben ik 17 jaar, idolaat van Lenny Kravitz. Ik heb de slappe lach, zittend op een wc backstage in Ahoy. Ik weet niet meer hoe we het voor elkaar hebben gekregen, maar ineens stonden we in de kleedkamer waar Lenny zojuist ook was geweest. Ik liet me de kans niet ontnemen om even op dezelfde wc als hij te gaan zitten.
Dit is in 1993. Het jaar dat XS4all de eerste internetprovider voor particulieren begint, Bill Clinton de nieuwe president van Amerika wordt en Rabin en Arafat de Oslo-akkoorden tekenen. Dat jaar leerde ik ook René Klijn kennen. De zanger die later aan Aids zou overlijden. Ik wist dat dat iets heel ergs was, Aids, maar waarom en hoe was nog niet tot mij doorgedrongen. Pas door een uitzending van Paul de Leeuw kreeg deze gruwelijke ziekte voor mij een gezicht. Ik weet nog dat ik aan de buis gekluisterd zat en dat de beelden me raakten. Maar, waar ik nou echt naar keek, wist ik nog steeds niet. Wel voelde ik dat hier iets aan de hand was waar we de ogen niet voor konden sluiten.
Hoe lang zou het duren voor de eerste memes op socials verschijnen? De eerste haatzaaiende homofobe teksten op Twitter? Er een talkshow discussie zou zijn met voor- en tegenstanders van medicatie voor deze ziekte in het basispakket?
In 1993 was het een leraar die de ochtend na die uitzending de tijd nam ons er meer over te vertellen en context te geven over de omvang en de beeldvorming die was ontstaan, de feiten. We stelden vragen, kregen antwoord, voerden gesprekken, waren weer wat wijzer en vonden er iets van. Stel je dan weer eens voor dat deze aflevering in 2023 zou zijn uitgezonden. Hoe zouden de gesprekken in de klas dan verlopen?
Geen zorgen, dit is geen relaas over hoe de docent zijn werk moet doen. Dit is een relaas over hoe we de dynamiek van het leven in media en de gevolgen daarvan voor onze samenleving in goede banen kunnen gaan leiden. En hoe we van school weer de plek kunnen maken met tijd en ruimte voor context en nuance.
Het medialandschap is complexer dan ooit. Een constante stroom van beelden en informatie komt real time, via sociale- en traditionele media, 24/7 op ons af. Content wordt gemaakt, bekeken, bejubeld, verspreid en gedeeld. Tegelijkertijd zijn er de dagelijkse grillen van nieuws, hypes, hoaxes en complotten. Meningen en de publieke opinie worden gevormd. Discussies in termen van ‘wij’ en ‘zij’, voor en tegen. De democratie en maatschappelijke verhoudingen staan onder druk.
afhankelijk van betrouwbare nieuwsvoorzieningen. Pas wanneer we goed geïnformeerd zijn over maatschappelijke ontwikkelingen, zijn we in staat daar een op feiten gebaseerde mening over te vormen, met zelfvertrouwen deel te nemen aan het maatschappelijke debat en besluitvorming democratisch te beïnvloeden.
Dus, wanneer wij van kinderen en jongeren verwachten dat zij straks als actief burger een rol hebben onze maatschappij en daar hun verantwoordelijkheid voor nemen, is het onze taak hen hierop voor te bereiden. Het is onze plicht om hen in staat te stellen de medialogica in onze hoofden en de samenleving te begrijpen. Want alleen dan is participatie in onze democratie mogelijk.
Ik roep u, Minister Wiersma, op om mediaonderwijs net als taal- en rekenonderwijs te verankeren in het curriculum. Een vak Medialogica, met docenten Medialogica, waar media, democratie en burgerschap samensmelten. Een vak dat media en grote gebeurtenissen in het nieuws leert lezen, duiden, analyseren en nuanceren. Een vak waarin kennis betekenis geeft aan de rol en het nut van de vrije pers voor onze democratie. Het vak waar je leert online manipulatie te herkennen en een mening te vormen gebaseerd op feiten. Het vak dat je leert hoe je als mens actief en zelfbewust bij kunt dragen en plezier kunt maken in die mediasamenleving die wij zijn.
Terwijl ik in 1993 uit volle borst Let Love Rule stond te zingen, ontstond in de eerste chatrooms de extreemrechtse complottheorie rondom Bill en Hillary Clinton. De theorie die we nu kennen als Q-anon en die de basis heeft gelegd voor de bestorming van het Capitool, twee jaar geleden. 2023 is het jaar waarin ik u uitnodig om samen met mij op missie te gaan om de democratie en de vrije pers in volle glorie aan onze kinderen over te dragen.
Contactgegevens
Gerelateerde thema's
Gerelateerd nieuws
Beeld & Geluid en Bibliotheek Den Haag maken Haagse scholieren mediawijzer
Beeld & Geluid en Bibliotheek Den Haag slaan de handen ineen om leerlingen in de Hofstad mediawijzer te maken. Met de samenwerkingsovereenkomst gaat Beeld & Geluid voor ten minste het komende jaar ...
Minister Bruins maakt onderwijstalenten van 2024 bekend bij Beeld & Geluid
Aan de vooravond van de Nationale Onderwijsweek 2024 zijn in Beeld & Geluid de Nationale Onderwijstalenten bekendgemaakt. Minister Eppo Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap reikte de prijzen...
Beeld & Geluid zet samenwerking op met Bibliotheek Den Haag
Beeld & Geluid en Bibliotheek Den Haag starten samenwerking om mediawijsheid workshops naar het onderwijs in Den Haag te brengen. Eerste workshops starten na de zomervakantie in de Centrale Bibliot...
Anti-racisme serie Uit de kramp wordt lesmateriaal voor scholieren
Beeld & Geluid lanceert lesmateriaal over de serie 'Uit de kramp' voor scholieren, in samenwerking met KRO-NCRV, Schooltv en het Wereldmuseum.
Minister Dijkgraaf maakt onderwijstalenten van 2023 bekend
De onderscheiding, die werd uitgereikt bij Beeld & Geluid Hilversum tijdens Dutch Media Week, ging naar Pleunie van Erp (basisonderwijs) en Esther Faassen (voortgezet onderwijs).